เมื่อวันที่ 8 มิถุนายน 2568 ที่ผ่านมา สถาบันองค์ความรู้ท้องถิ่นโฮงเฮียนแม่น้ำของ กลุ่มรักษ์เชียงของ นำคณะนักเรียนในโครงการเยาวชนแม่น้ำโขง ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 จากโรงเรียนเชียงของวิทยาคม จำนวน 8 คน เข้าร่วมกิจกรรมติดตามคุณภาพน้ำประจำเดือน (2568) ซึ่งทางสถาบันฯ จัดขึ้นเพื่อสานต่อภารกิจสำคัญจากกิจกรรมนักสืบ ‘สารหนู’ ในสายน้ำโขง ที่เคยได้ดำเนินการมาแล้วเมื่อเดือนพฤษภาคม มีวัตถุประสงค์หลักในการเฝ้าระวังและเก็บข้อมูลคุณภาพน้ำอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะอย่างยิ่งการตรวจสอบสารปนเปื้อน อาทิ สารหนู และแอมโมเนีย ที่อาจส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมและคุณภาพชีวิตของชุมชนริมแม่น้ำ รวมถึงมุ่งหวังให้กิจกรรมนี้เป็นเวทีสำคัญในการส่งเสริมกระบวนการเรียนรู้และพัฒนาทักษะวิทยาศาสตร์พลเมือง (Citizen Science) ให้แก่เยาวชนในพื้นที่ ด้วยการสร้างสรรค์เครือข่ายเยาวชนเพื่อพลเมืองตื่นรู้ (Active Citizen) ในชุมชน เพื่อให้พวกเขาได้เข้าใจและตระหนักรู้ถึงสถานการณ์สิ่งแวดล้อมในชุมชนของตนเอง ได้ลงมือปฏิบัติจริง และสามารถเป็นส่วนหนึ่งในการสร้างความเปลี่ยนแปลงที่ดีให้แก่ชุมชนและสิ่งแวดล้อมต่อไปในอนาคต โดยมี คุณมาลี พัฒนประสิทธิ์พร ผู้ประสานงานโครงการเยาวชนแม่น้ำโขงและกระบวนกร พร้อมด้วย คุณนพรัตน์ ละมุล ผู้ประสานงานสถาบันองค์ความรู้ท้องถิ่นโฮงเฮียนแม่น้ำของ และคุณจักร กินีสี นักสื่อความหมายธรรมชาติ เป็นวิทยากรให้ความรู้ ณ บริเวณ 7 จุดสำรวจเชื่อมโยงแม่น้ำรวก แม่น้ำกก และแม่น้ำโขง จากอำเภอเชียงแสน ถึง อำเภอเชียงของ จังหวัดเชียงราย
ทั้งนี้ กิจกรรมติดตามคุณภาพน้ำประจำเดือน (มิถุนายน 2568)” เปิดโอกาสให้เยาวชนได้เรียนรู้เชิงปฏิบัติการเกี่ยวกับสถานการณ์สารหนูปนเปื้อนในแหล่งน้ำธรรมชาติ ตั้งแต่ต้นกำเนิด เส้นทางการไหลของน้ำ ทำความเข้าใจชนิดและผลกระทบของสารหนู รวมถึงฝึกใช้เครื่องมือตรวจวัดคุณภาพน้ำเบื้องต้นและการวิเคราะห์ผลโดยเยาวชนได้ลงพื้นที่สำรวจและเก็บตัวอย่างน้ำในบริเวณ 7 จุดสำคัญที่มีความเชื่อมโยงระหว่างแม่น้ำรวก แม่น้ำกก และแม่น้ำโขง ได้แก่ ปากน้ำรวก ท่าน้ำเหนือองค์พระใหญ่ “พระพุทธนวล้านตื้อ” (พระเชียงแสนสี่แผ่นดิน สามเหลี่ยมทองคำ อำเภอเชียงแสน), สบรวก ท่าน้ำหน้าองค์พระใหญ่ “พระพุทธนวล้านตื้อ” (พระเชียงแสนสี่แผ่นดิน สามเหลี่ยมทองคำ อำเภอเชียงแสน), ใต้สะพานแม่น้ำกก (ระหว่างตำบลบ้านแซวกับตำบลเวียง อำเภอเชียงแสน), ปากแม่น้ำกกจรดแม่น้ำโขง (บ้านสบกก ตำบลบ้านแซว อำเภอเชียงแสน), ท่าน้ำหน้าโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลแม่เงิน (อำเภอเชียงแสน), ไซต์ก่อสร้างริมโขง (ไทย) ตรงกันข้าม ปากแม่น้ำยอน (สปป.ลาว – พื้นที่ทำเหมืองแร่ริมฝั่ง) และปั๊มสูบน้ำดิบของการประปาส่วนภูมิภาคเชียงของ ภายหลังจากการสำรวจและทดลองตรวจวัดสุขภาพแม่น้ำ ผู้เข้าร่วมกิจกรรมได้ร่วมกันประมวลผลข้อมูล สรุปผลการสำรวจ แลกเปลี่ยนความคิดเห็น และวิเคราะห์แนวทางการสร้างความตระหนักรู้ด้านสิ่งแวดล้อมแก่ชุมชน พร้อมเปิดโอกาสให้เยาวชนได้สะท้อนความคิด ความรู้สึก และกล่าวขอบคุณสำหรับประสบการณ์ที่ได้รับในครั้งนี้
สำหรับกิจกรรมติดตามคุณภาพน้ำประจำเดือน (2568) ทางสถาบันฯ ขอเชิญชวนนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนปลายที่สนใจเข้าร่วมขบวน ‘นักสืบสารหนูในแม่น้ำโขง’ สามารถสมัครได้โดยกรอกรายละเอียดผ่าน Google Forms [ลิงก์ Google Forms:https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSdh_LXmMwfUz29NJ19foS4xJr8FRfwsL6QkGzI8Yzotnf_G7A/viewform?usp=header] หรือสแกน QR Code ที่ Facebook Fanpage: Mekong School Chiang Khong ทั้งนี้ เยาวชนที่ผ่านการคัดเลือกจะได้รับการติดต่อกลับ และเพื่อเปิดโอกาสให้เพื่อนคนอื่นๆ หากไม่สามารถเข้าร่วมกิจกรรมได้ กรุณาแจ้งให้ทราบล่วงหน้าก่อนวันกิจกรรมอย่างน้อย 1 สัปดาห์
